Sharing Ideas, Inspiring Changes
Η αξιολόγηση είναι η διαδικασία, σύμφωνα με την οποία αποτιμάται η αξία και η ποιότητα ενός αντικειμένου. Κάθε αξιολόγηση αποτελεί μία συνεχή πορεία δραστηριοτήτων, με συγκεκριμένο πάντα σκοπό και όχι διατύπωση αφηρημένων συμπερασμάτων και απόψεων. Μέσω της αξιολόγησης ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα και όχι μόνο δύναται να οδηγηθεί σε ανατροφοδότηση, έτσι ώστε να φανεί αν ανταποκρίνεται στους αρχικούς στόχους του πλάνου του.
Η αξιολόγηση είναι η διαδικασία, σύμφωνα με την οποία αποτιμάται η αξία και η ποιότητα ενός αντικειμένου. Κάθε αξιολόγηση αποτελεί μία συνεχή πορεία δραστηριοτήτων, με συγκεκριμένο πάντα σκοπό και όχι διατύπωση αφηρημένων συμπερασμάτων και απόψεων. Μέσω της αξιολόγησης ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα και όχι μόνο δύναται να οδηγηθεί σε ανατροφοδότηση, έτσι ώστε να φανεί αν ανταποκρίνεται στους αρχικούς στόχους του πλάνου του. Σε περίπτωση που δεν ανταποκρίνεται στους αρχικούς του στόχους αξιολογείται με στόχο την επιτυχή και αποτελεσματική ολοκλήρωση του έργου του.
Συγκεκριμένα, αξιολόγηση είναι η διαδικασία κριτικής επεξεργασίας ενός προγράμματος. Σ’ αυτήν εντάσσονται οι ενέργειες/δραστηριότητες, τα χαρακτηριστικά και τα αποτελέσματα ενός εκπαιδευτικού προγράμματος. Σκοπός της είναι η διατύπωση απόψεων για το πρόγραμμα, η βελτίωση της αποδοτικότητάς του και η ενημέρωση για μελλοντικές αλλαγές και τυχόν αποφάσεις.
Η διαμορφωτική αξιολόγηση πραγματοποιείται με στόχο τη βελτίωση της εσωτερικής λειτουργίας ενός προγράμματος. Στο συγκεκριμένο είδος αξιολόγησης επιδιώκεται η ανατροφοδότηση όλων των συντελεστών του προγράμματος, έτσι ώστε να προλαμβάνονται ζητήματα που μπορεί να οδηγήσουν στην ανατροπή του τελικού σχεδίου, αλλά ταυτόχρονα να προτείνονται εναλλακτικές λύσεις. Για τον λόγο αυτό, η συγκέντρωση δεδομένων είναι συνεχής, καθώς επικεντρώνεται στην πορεία υλοποίησης των στόχων του οργανισμού.
Η απολογιστική αξιολόγηση πραγματοποιείται με σκοπό την εξαγωγή συμπερασμάτων ως προς την αξία του προγράμματος. Μπορεί να χαρακτηριστεί από τη διατύπωση τελικών συμπερασμάτων και αποτύπωση παραγόντων, που συνεισέφεραν στο να διαμορφωθεί το τελικό αποτέλεσμα. Η συγκέντρωση δεδομένων γίνεται σε συγκεκριμένες φάσεις και επικεντρώνεται σε μεγαλύτερο βαθμό στο αποτέλεσμα των δραστηριοτήτων.
Εκτός από τους τύπους της διαμορφωτικής και απολογιστικής αξιολόγησης υπάρχουν και άλλα είδη, όπως είναι η εσωτερική και εξωτερική αξιολόγηση. Η εσωτερική αξιολόγηση διεκπεραιώνεται από αξιολογητή, προερχόμενο από τον ίδιο τον φορέα, που διενεργείται το πρόγραμμα. Αντίθετα, στην εξωτερική αξιολόγηση, ο αξιολογητής δεν σχετίζεται με τον φορέα και γι’ αυτό τον λόγο θεωρείται πως το έργο του είναι περισσότερο αντικειμενικό.
Τέλος, είναι γνωστές και άλλες διακρίσεις ανάλογα με τις τεχνικές αξιολόγησης που χρησιμοποιούνται (ποσοτικές και ποιοτικές), τον βαθμό συμμετοχής των συντελεστών του εκάστοτε προγράμματος (συμμετοχικές και μη συμμετοχικές), την εστίαση στον σκοπό και τους στόχους (με βάση τους στόχους και ανεξάρτητη από τους στόχους) κ.α.
Καταλήγοντας, παρατηρείται πως κάθε είδος αξιολόγησης διαφοροποιείται ανάλογα με το αντικείμενο, στο οποίο στοχεύει. Χρειάζεται να σημειωθεί βέβαια, πως δεν λειτουργούν μεμονωμένα. Ένας φορέας μπορεί να επιλέξει στην αξιολόγηση ενός προγράμματος δύο τύπους αξιολόγησης. Κάθε τύπος αξιολόγησης είναι σημαντικός στην εκπαιδευτική διαδικασία και στην αποτελεσματική λειτουργία ενός προγράμματος και απαιτεί την ύπαρξη συντελεστών, ικανών να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της καθεμίας.