Sharing Ideas, Inspiring Changes
Οι όροι της παιδείας και της εκπαίδευσης αν και διαφέρουν ως προς την ανάλυση της βασικής τους έννοιας, ουσιαστικά αλληλοσυνδέονται. Με το όρο παιδεία νοείται οποιαδήποτε γνώση αποκτιέται μέσω της καθημερινότητας και του περιβάλλοντος, από το οποίο απαρτίζεται το κάθε άτομο. Με τον όρο εκπαίδευση νοείται οποιαδήποτε γνώση αποκτιέται μέσω του σχολείου και γενικότερα μέσω των σπουδών του κάθε ατόμου.
Βέβαια, αν δεν υφίσταται ορθός τρόπος εκπαίδευσης στα σχολεία ή και στις
μετέπειτα σπουδές, ο σημαντικός ρόλος της παιδείας για τη βελτίωση τόσο του
ατόμου, όσο και της κοινωνίας είναι ημιτελής. Το σχολείο αποτελεί ένα εργαλείο
απόκτησης όχι μόνο γνωστικών δεξιοτήτων, αλλά και ανθρωπιστικών αξιών. Ίσως
επικρατεί μία άποψη, βάση της οποίας το σχολείο και τα πτυχία αποτελούν τα μέσα,
με τα οποία έχει τη δυνατότητα κάποιος να βελτιώσει το βιοτικό του επίπεδο. Η
άποψη αυτή είναι δεκτή, αλλά δεν παρέχουν μόνο αυτή τη δυνατότητα.
Μέσω των σπουδών το κάθε άτομο δύναται να καλλιεργήσει τις δεξιότητές του, να
ανακαλύψει ταλέντα και να ενστερνιστεί αντιρατσιστικές απόψεις ή πανανθρώπινες
αξίες, όπως η συνεργασία, η δικαιοσύνη, ο σεβασμός προς το συνάνθρωπο. Όταν το
σχολείο αρχικά και το πανεπιστήμιο εν συνεχεία προάγει τέτοιου είδους αξίες και
αναγνωρίζει το δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης και της ανάπτυξης υγιούς
διαλόγου, τότε η διαδικασία απόκτησης ορθής παιδείας είναι αναμενόμενη.
Παρ’ όλο που η έννοια της εκπαίδευσης είναι πιο συγκεκριμένη ως προς τις
δυνατότητες που προσφέρει στην ανάπτυξη του ήθους του ατόμου, φαίνεται πως
αποτελεί τον πυρήνα και το δρόμο μέσω του οποίου αποκτιέται η γενικότερη έννοια
της παιδείας. Η διαφορά τους έγκειται στο γεγονός πως η εκπαίδευση καθορίζεται
χρονικά, ενώ η παιδεία δεν περιορίζεται με βάση κριτήρια, όπως είναι η ηλικία. Το
γεγονός αυτό οφείλεται στο ότι η παιδεία δε σταματά να δέχεται επιρροές από το
ευρύτερο περιβάλλον, καθώς σχετίζεται με τις επιδράσεις που έχει αυτό στο κάθε
άτομο.
Αξίζει να σημειωθεί πως η παιδεία δεν παρέχεται μόνο από το σχολείο, καθώς αφορά
τη συνολική μόρφωση του ατόμου. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, η ίδια η πολιτεία
και οι νόμοι της, ο κοινωνικός περίγυρος του καθενός επηρεάζουν τη διαμόρφωση
της προσωπικότητας και την ηθική και πνευματική ανάπτυξη του ατόμου.
Τέλος, η εκπαίδευση αποτελεί μορφή παιδείας βασισμένη σε θεσμούς, οι οποίοι
παρέχονται από το κράτος ή από ιδιωτικούς φορείς. Βασικό έργο της εκπαίδευσης
είναι η παροχή ουσιαστικής παιδείας στον άνθρωπο. Αν το έργο αυτό δεν επιτευχθεί,
το πιθανότερο είναι να παρουσιασθούν προβλήματα ως προς την διαμόρφωση υγιών
προσωπικοτήτων. Με βάση τα παραπάνω μπορεί να συνειδητοποιήσει κανείς πως η
εκπαίδευση και η παιδεία αλληλοσυνδέονται και η ορθή απόκτηση της πρώτης
επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την ορθή απόκτηση της δεύτερης και το αντίθετο.